1893




út de Friso fan sneon 14 jannewaris 1893:

  WORKUM. Het ijs is er en sterk genoeg
is het, behoudens enkele tochtplekken, ook al;
maar ijs en mooi ijs zijn twee.
  De Trekvaart naar Bolsward trekt nog, even
als vroeger, veel menschen; of het daar pret-
tig rijdt? neen! Zeggen de meesten, het ijs is
niet hard, niet glad, men kan er niet draaien
en zwieren en voortmaken naar hartelust.
  Maar ga eens een tochtje maken naar Heeg,
men heeft dan een veilig en prachtig stuk ijs
onder de schaats, de Grons en verder op
overal heeft men harde en spiegelgladde banen.
  Het is waar men vindt op zijn weg lang
niet het vertier wat men elders aantreft, maar
wie het om werkelijk ijsgenot te doen is pro-
beere eens een tochtje dien kant uit, men zal
voldaan zijn.
  Altijd onder voorbehoud dat het niet regent,
zooals het heden doet.


út de Friso fan sneon 4 febrewaris 1893:

  Workum, 3 Febr. 1893. In de gister
gehouden Verg. van den Raad dezer gemeente
is aan de heer D. Leijenaar, met ingang
van den 1 Maart a.s. op verzoek eervol ont-
slag verleend als onderwijzer aan de school
in het Heidenschap, terwijl de jaarwedde voor
den te benoemen onderwijzer op f 450,- is
vastgesteld.


út de Friso fan woansdei 8 febrewaris 1893:

VERSLAG van het verhandelde in de VERGADERING van
den RAAD der Gemeente WORKUM, van den 2 Februari 1893

  III. Adres van D. Leijenaar om eervol ontslag
als onderwijzer aan de School in het Heidenschap
met ingang van 1 Maart 1893, wegens zijne be-
noeming tot onderwijzer te Oldeberkoop.
  Met algemeene stemmen het gevraagd ontslag
verleend en Burgem. en Weths. gemachtigd tot
het doen eener oproeping.
  IV. Voorstel van Burgem. en Weths. tot ver-
hooging der jaarwedde van de te benoemen onder-
wijzer in het Heidenschap.
  De Voorzitter geeft namens Burg. en Weths. te
kennen dat met het oog op de bestaande behoefte
aan onderwijzers, het moeilijk zal zijn iemand op
eene jaarwedde van f 400 te krijgen, waarom
wordt voorgesteld dezelve met f 50 te verhoogen.
  Dit voorstel in stemming gebracht wordt met
algemeene stemmen aangenomen.

Leijenaar wie ûnderwizer oan de skoalle oan de Ursuladyk.


út de Friso fan woansdei 1 maart 1893:

  WORKUM, 25 Febr. 1893.
-   Voor de betrekking van onderwijzer aan
de school in het Heidenschap (hoofd de heer
Zijlstra) tegen eene jaarwedde van f 450 heb-
ben zich geen sollicitanten aangemeld.


út de Friso fan woansdei 8 maart 1893:

VERSLAG van het verhandelde in de VERGADERING
van den RAAD der gemeente WORKUM, van den
2 Maart 1893.
…
  III. Wordt mededeeling gedaan van:
…
  c. eene resolutie van H.H. Ged. St. waarbij
goedgekeurd wordt het raadsbesluit tot verhooging
der jaarwedde van de te benoemen onderwijzer of
onderwijzeres voor de openbare lagere school in
het Heidenschap met f 50,-.
…
  Na heropening der openbare vergadering geene
punten meer ter behandeling zijnde, deel te Voor-
zitter nog mede dat er zich voor de betrekking
van onderwijzer aan de school in het Heidenschap
geen sollicitanten hebben aangemeld en een her-
haalde oproeping is geplaatst, waarna dezelve
wordt gesloten.


út de Friso fan woansdei 29 maart 1893:

VERSLAG van het verhandelde in de vergadering van
den RAAD der gemeente WORKUM, van den 24 Maart 1893.
…
  VII. Voorstel van Burgemeester en Wethou-
ders tot verhooging der jaarwedde van de te be-
noemen onderwijzer of onderwijzeres aan de school
in het Heidenschap met f 50.
  Met algemeene stemmen daartoe besloten.

Fan 2 febrewaris ôf al siket de gemeente om in ferfanger foar master Leijenaar oan de skoalle oan de Ursuladyk. Omdat der yn dizze jierren in grut tekoart oan ûnderwizers is, is op 2 febrewaris al besletten it jierlean te ferheegjen fan f 400 nei f 450. Mar oant no ta hawwe harren noch gjin sollisitanten melden. Dêrom wurdt yn de gearkomste fan 24 maart besletten it jierlean nochris mei f 50 te ferheegjen. It haad, master Zylstra, stiet no al in moanne allinnich foar de klassen.


út de Friso fan woansdei 5 april 1893:

  WORKUM. Tot lid van het bestuur der
Heidenschapster Veenpolder is benoemd de
heer K. Kooistra.

Klaas Kooistra wennet op de pleats fan Murk en Hotze Haanstra (Heidenskipsterdyk 30)


út de Friso fan woansdei 3 maaie 1893:

VERSLAG van het verhandelde ter VERGADERING van den
RAAD der Gemeente HEMELUMER OLDEPHAERT EN NOORDWOLDE
van den 22 April 1893.
…
Punt 4. Staten van oninbare posten.
                   (allinnich dy út it Heidenskip:)
  Worden door den Voorzitter ter tafel gebracht
de van den gemeente-ontvanger ontvangen staten
van oninbare posten wegens den hoofdelijken om-
slag, de hondenbelasting en het schoolgeld over
1892.
  Op zijn voorstel wordt na daarover gehouden
déliberatiën en discussiën met algemeene stemmen
besloten:
  1°. de volgende aanslagen oninbaar te verklaren:
H o o f d e l ij k en   O m s l a g.
K. van der Meulen, Nijega (Heidenschap)
ƒ 2.84
S c h o o l g e l d.
K. van der Meulen, Nijega (Heidenschap)
ƒ 2.24
Wed. H. op de Hoek,  ,,                ,,
- 4.59
  2°. de volgende aanslagen te behouden om der
inning ervan nader te beproeven:
H o o f d e l ij k en   O m s l a g.
Fokke Flapper te Nijega (Heidenschap)
ƒ 2.84
H o n d e n b e l a s t i n g.
Fokke Flapper te Nijega (Heidenschap)
ƒ 2.-  
S c h o o l g e l d.
Marten Kuipers te Nijega (Heidenschap)
ƒ 6.20
  3°. Den gemeente-ontvanger ernstig op te dragen
met al de hem bij de wet toegekende middelen de
de sub 2 vermelde belastingschuldigen alsnog tot be-
taling te dwingen en zich niet bij de gewone for-
maliteiten neer te leggen.


út de Friso fan woansdei 17 maaie 1893:

VERSLAG van het verhandelde in de VERGADERING van den
RAAD der Gemeente WORKUM, van den 12 Mei 1893.
...
Wordt mededeeling gedaan van:
...
  d. een extract uit het resolutieboek van H.H.
Ged. St., waarbij kennis wordt gegeven van de
Goedkeuring van het raadsbesluit tot verhooging
der jaarwedde van den te benoemen onderwijzer of
onderwijzeres in het Heidenschap.


út de Friso fan woansdei 31 maaie 1893:

  WORKUM. De heer J. Postema, onderwij-
zer in het Heidenschap, is door den gemeente-
raad van Wonseradeel benoemd tot onderwijzer
te Arum.

Master Postema wie ûnderwizer oan de skoalle op `e Buert


út de Friso fan sneon 1 july 1893:
Ferslach fan de riedsgearkomste fan sneon 24 juny 1893

...Geene punten meer ter behandeling zijnde stelde
de heer Troste voor, nogmaals pogingen aan te
wenden tot het verkrijgen van een onderwijzer
aan de school van den heer Zijlstra en daarvoor
sollicitanten op te roepen in de Leeuwarder Cou-
rant en de Sollicitant en wel op eene jaarwedde
van f 550.
  De Voorzitter geeft te kennen dat dit voorstel
inhoudt eene verhooging van jaarwedde en heden
avond niet behandeld kan worden, doch tegen de
volgende vergadering als punt van behandeling
zal worden aangebracht.


út de Friso fan woansdei 10 july 1893:

VERSLAG van de VERGADERING  van
   den RAAD der gemeente HEMELUMER
    OLDEPHAERT EN NOORDWOLDE, van
    den 1 Juli 1893.
...Punt 7. Verzoek van J. Postema om ontslag
als onderwijzer aan de school te Nijega (Heiden-
schap).
  Wordt besloten het gevraagd ontslag eervol te
verleenen ingaande 1 Juli 1893 en in de vacature
niet weer te voorzien omdat het aantal leerlingen
op 15 Januari jl. in die school als werkelijk school-
gaande bekend staande dit niet noodzakelijk maakt.
                 
út de Friso fan sneon 22 july 1893:

  WORKUM, 21 Juli 1893. In de gister
gehouden vergadering van den Raad dezer
gemeente, werd met 7 tegen 3 stemmen ver-
worpen een voorstel van den heer Troste, om
de jaarwedde van den te benoemen onderwij-
zer aan de school in het Heidenschap met
f 50.» te verhoogen en te brengen op f 550.»


út de Friso fan woansdei 26 july 1893:

VERSLAG van het verhandelde in de vergadering
van den RAAD der gemeente WORKUM,
van den 20 Juli 1893.

...II. Voorstel van den heer N. Troste tot ver-
hooging der jaarwedde tot f 550 van den te be-
noemen onderwijzer a/d school in het Heidenschap
enz.

  De Voorzitter geeft te kennen dat volgens het
bepaalde bij art. 24 der wet op het lager onder-
wijs, het hoofd der school wordt bijgestaan door
ten minste één onderwijzer, zoodra het aantal
schoolgaande kinderen meer dan veertig bedraagt
en dat bij de toepassing van dit artikel tot grond-
slag wordt genomen het aantal kinderen, die op den
15den dag der maand Januari van het loopende
schooljaar als werkelijk schoolgaande bekend staan.

  Verder dat op 15 Januari 1893 dit getal bedroeg
46, waaronder 5 uit andere gemeenten, zoodat
wanneer deze niet tot de school waren toegelaten,
het getal slechts met één wordt overschreden,
waarvoor in dit geval een onderwijzer wordt ge-
vorderd,  en eindelijk, dat hoegaarne B. en W. het hoofd
der school wenschen te steunen, zij het thans voor
de gemeente te bezwaarlijk achten voor één leer-
ling één onderwijzer aan te stellen omdat de ge-
gemeente-financiën zulks niet toelaten en naar aan-
leiding daarvan in overweging geven de jaarwedde
niet te verhoogen en de oproeping van sollicitanten
eenigen tijd uit te stellen en wel tot zoolang, als
het getal der leerlingen vermeerdert, waarna ZEd. het
in discussie geeft.

  De heer KROEZE het woord bekomende wenscht
wel van den Voorzitter te weten de feiten, die
hem tot het voorstel hebben geleid, waarop de
heer TROSTE te kennen geeft dat door de Verga-
dering den 24 Maart 1893 is besloten eene oproe-
ping te doen naar een salaris van f 500 en stelt
zich voor, dat er sedert niets is veranderd en de
heer Zijlstra, die lijdende is en sedert meer dan
20 jaren zijne betrekking vervult, niet in staat is
alleen in de onderwijskrachten te voorzien.

  De heer KROEZE verklaart in dezen geen nieuws
van den voorsteller te hebben vernomen en dat de
toestand sedert 24 Maart j.l. wel degelijk is ver-
anderd en achteruit gegaan, aangezien er thans
slechts 39 kinderen uit de gemeente ter school
gaan, terwijl hij vermeent, als Voorzitter der com-
missie van pl. schooltoezicht, beter met den toe-
stand bekend te zijn als de heer Troste en hij
het treurig vindt de markt op te voeren, er verder
op wijzende wat hij ten vorigen jare met den heer
Comm. der Koningin, tijdens Z.HoogedelGestr.
bezoek, hieromtrent heeft gesproken en eindelijk
dat andere onderwijzers, die sedert jaren heb-
ben gewerkt, dan veel te weinig hebben, waarom
hij tegen 't voorstel van den heer Troste is.

  De heer Troste verklaart, dat ook hijzelf met
den heer Zijlstra heeft gesproken en deze heeft
gezegd dat 43 kinderen ter school gaan, zoodat
wanneer de heer Kroeze anders op de hoogte is
gesteld, zulks tusschen hem en den heer Zijlstra
is, doch dat hij niet anders kan zeggen dan de heer
Zijlstra hem heeft gezegd, en verder dat wat betreft
het opdrijven van een markt, hij even moet mee
gaan, maar niet opdrijven, omdat er eene algemeene
verhooging moet plaats vinden, als de Raad wil
of niet.  

  De heer KROEZE, met toestemming der vergade-
ring voor de derde maal het woord voerende,
bespreekt het persoonlijke van het gesprokene en
verklaart dat het antwoord van den heer Zijlstra
tegenover hem goed is en dat hij heeft gezegd
dat er 39 kinderen uit de gemeente ter school
gaan en 4 uit eene andere gemeente en dat 39 en
4 ook 43 is.

  De heer NAUTA deelt mede, dat 't getal der leerlin-
gen werkelijk 43  bedraagt en het z.i. thans te
veel gevergd is om eene oproeping te doen en
zulks van meer klem was, wanneer 't getal leer-
lingen rees, en verder dat de gezondheidstoestand
van het hoofd der school bij 't laatste bezoek der
commissie redelijk wel was.

  De heer AKKERINGA vindt 't treurig dat het
getal leerlingen vermindert, doordat er geen onder-
wijzer is, en acht het daarom nodig, dat de aan-
stelling van een onderwijzer bevorderd moet wor-
den, opdat het getal vermeerdert, 't zij op een
salaris van f 500 of 550.

  Nadat de heer Nauta nog meedeelt dat voor-
zooverre de Commissie bekend is, de kinderen in
de jaren vallende in het Heidenschap, allen school-
gaan en er alzoo niemand wegbijft omdat er geen
onderwijzer is, wordt het door den heer Troste
gedaan voorstel in stemming gebracht en verwor-
pen met 8 tegen 3 stemmen, die van de heeren
Gaastra, Troste en Akkeringa.

  Verder wordt bepaald in de maand September
tegen de akte-examens voor onderwijzers, nogmaals
eene oproeping, tegen een salaris van f 500, te
plaatsen.

  III. Adressen om afschrijving van H.O. over
1893.
  Met algemeene stemmen de gevraagde afschrijving
verleend en wel van 6/12 aan J. Postema en voor   
5/12 aan P.J. ten Hoor, beide wegens vertrek
uit de gemeente.


út de Friso fan woansdei 20 septimber 1893:

    Publieke Verkooping
         van WEILAND
             ONDER
NIEUWHUIZUM en WORKUM
  De Notaris K. Tjebbes te Workum
zal op Vrijdagen den 29 September en 13
October 1893, telkens des namiddags om
2 uur, provisioneel in het Hotel "Kete-
laar" en finaal in het Hotel "De Wijnberg"
beide aldaar, publiek veilen en verkoopen:
...3. Een stuk best WEILAND met mo-
lenerf, gelegen nabij de voormalige Zathe
"de Hel" in het Heidenschap onder Workum,
bekend ten kadaster dier gemeente Sectie
D, nos. 593 en 542, samen groot 3 H.
1 A. 43 C (8 2/10 maal 36 3/4 Aren)
  In huur bij Sjoerd Jelles Vallinga voor
f 180 in het jaar tot 5 maart 1897 en
alsdan te aanvaarden.
  Conditiën te vernemen en biljetten te
bekomen ten Kantore van den Notaris.

Op de "provisionele verkooping"waard f 395,- de 36 3/4 are bean.

                KENNISGEVING
  Het BESTUUR van den HEIDEN-
SCHAPSTER-VEENPOLDER gelegen in
de gemeenten WORKUM en HEMELUMER
OLDEPHAERT EN NOORDWOLDE geeft aan de
belanghebbenden kennis, dat ten Kantore
van den Secretaris-Ontvanger dier Polder
vanaf den 20 dezer ter visie liggen:
G e d u r e n d e   8   d a g e n :
De REKENING en VERANTWOORDING
  met de Bijlagen van 1892 -  en de
  STAAT van begrooting met de Me-
  morie van Toelichting over 1894.
G e d u r e n d e     8   d a g e n :
Het KOHIER van de te heffen MAAL-
  GELDEN over 1893 - en het KO-
HIER van AANSLAGEN wegens de
in 1893 plaats gehad hebbende ver-
veeningen

WORKUM, 18 September 1893
                  Het Polderbestuur
              R.J. VISSER, Voorz.
             J. DEINUM, Secr.-Ontv.         

út de Friso fan woansdei 18 oktober 1893

VERSLAG van het verhandelde  in de vergadering van
den RAAD der gemeente WORKUM, van den 12 October 1893.

... I. Wordt mededeeling gedaan van:
... h. de ingekomen sollicitatiestukken van H.
W. Torringa naar de betrekking van onderwijzer
aan de school in het Heidenschap alhier met de
daarover ingekomen missives aan het hoofd der
school en den arrondissements-schoolopziener
gedeelde zienswijze, om de benoeming voorloopig
uit te stellen, genoegen te nemen en verder om
een en ander voor kennisgeving aan te nemen.
  Dit voorstel in stemming gebracht, wordt met
algemeene stemmen aangenomen.

Nei njoggen moanne is der einliks immen dy't master wurde wol op de skoalle oan de lettere Ursuladyk 1. Spitigernôch hat de rie op 20 july 1893 besletten gjin twadde skoalmaster mear te beneamen, omdat it tal learlingen te leech is.
Master Zylstra stiet no al acht en in heale moanne allinnich foar de klassen mei sa'n 43 bern.

út de Friso fan woansdei 15 novimber 1893:

VERSLAG  van het verhandelde in de vergadering van
den RAAD der gemeente WORKUM, van 10 November 1893.

...Adres van R. Zijlstra, hoofd der school
in het Heidenschap, om hem aan het einde van
het schooljaar 1893, wegens verdubbelde werkzaam-
heden, gedurende 10 maanden, eene billijke gratifi-
catie te verleenen.
  De voorzitter geeft namens Burgem. en Weth.
te kennen, dat zij geen termen kunnen vinden, om
gratificatie te doen, doch wel, tot het nemen
eener afwijzende beschikking .
  Dit voorstel in stemming gebracht, wordt met
8 tegen 3 stemmen (die van de heeren Troste,
Akkeringa en Nauta) aangenomen.
  
Fierders wie der fan septimber oant en mei desimber 1893 gjin Heidenskipster nijs. Dêrom no mar in "boerenijtsje" út de Friso fan sneon 23 desimber 1893 oer it ûnkrûd kwadernaat (ek wol rûgebol, kwarnet of kwartenak neamd), in plant dêr't de kij fan oan de skiterij reitsje, yn it lân fan Marten Schotanus, boer oan de Alde dyk 4 (fan Warkum ôf besjoen de twadde pleats oan de rjochter  kant) Sjoch ek de Friso fan 27 novimber 1895:

 - De heer Mesdag, zuivelconsulent in
Friesland, zal bij den heer Schotanus, land-
bouwer in het Workumer-Nieuwland, een proef
beginnen om te zien het quadrenaat, een sterk
onkruid in weilanden, te overwinnen. Op een
stuk land van 20 are zal kunstmest worden
gebracht, naar 1200 kilo kainiet, 1200 kilo
kalk en 600 kilo superphosphaat per bunder,
zoodat de kosten per 20 are f 13.02 bedragen;
dan zal men het volgend jaar het land eggen
en trachten het quadrenaat te verwijderen.
Om tevens te kunnen nagaan of de vermeer-
derde opbrengst tegen de kosten van die kunst-
bemesting opweegt, zal dat stuk land niet be-
weid maar gemaaid worden, en dan de opbrengst
vergeleken met een even groot stuk land zonder
die bemesting, dat eveneens zal gemaaid wor-
den. Doch wanneer blijkt dat het quadrenaat
geheel verdwijnt dan zal, al worden de kosten
niet geheel gedekt door de meerdere opbrengst,
het voordeel toch nog belangrijk wezen voor
de beweiding van het vee.